SELÇUK-NAME’DE DEVELİ-2

Geçen yazımızda Selçuklu Tarihi’nin bir numaralı kaynak kitabı İbn Bibi’nin kısa adıyla “Selçuk-name “ adlı eserini ele alarak bu eserde Develi ile ilgili konuları ele almaya çalıştığımızı belirtmiştik.İlk olarak da Alaaddin Keykubat ile İzzettin Keykavus arasındaki iktidar mücadelesi ve Haçın’da bulunan Ermeni tekfuru Leon’un A.Kaykubat’a yardım için Kayseri’ye gelişi ve sonradan ihanet ederek,savaşmadan kaçışını anlatmıştık.
Şimdi yine Selçuk-name’nin sayfaları arasında dolaşmaya devam edelim.
İzzettin Keykavus,hükümdar iken 1219’da Sivas’ta öldü.Zamanın seçkin komutanları ve yöneticileri Malatya’da hapiste olan Alaadddin Keykubat’ı Sivas’a getirerek hükümdarlığını ilan ettiler.A.Keykubat önce Konya’ya geçti.Daha sonra da Kayseri’ye geldi.İşte bu geliş sırasında Develi yaylaklarından olan Çubuk ovasında hükümdarın karşılanışı şöyle anlatılmaktadır.Şimdi Selçuk-name’yi takip edelim:”O sırada Kayseri subaşısı Hokkabazoğlu adıyla meşhur olan Emir Seyfeddin Ebu Bekir tarafından haberdar edilen şehrin ve vilkayetin bütün ordu komutanları ve itibarlı kişileri süslü arabalarl ve seyyar köşkler,musıki ve mehter takımları,şarkıcılar,meddahlar dolu arabalarla Çubuk /Cibik mevkiinde saltanat alayı ile karşılaştılar.”( 1 / 228)
Sultan Kayseri’ye gelince Hokkabazoğlu “Cennet sofrasını andıran bir eğlence sofrası düzenledi….Öd ağacının yanışı ve udun sesi meleğin beynini ve feleğin kulağını musıki ve Tatar miskiyle doldurdu .”
A.Keykubat birkaç gün sonra da Aksaray’a hareket etti.

Seyyid İmameddin Mezartaşı
Türk hükümdarları içerisinde önemli bir sima da Harzemşahlar devleti hükümdarı Celaleddin Harzemşah’tır.Anadolu’ya doğru yaklaşan Moğol tehlikesine karşı A.Keykubat’ın “kuvvetlerimizi birleştirelim” teklifine sıcak bakmadı.Fakat sonunda tek başına Moğollarla savaşmak mecburiyetinde kaldı, Mağlup oldu ve takip edilerek bir Kürt tarafından 1231’de öldürüldü.Dağılan Harzemli Beyler ve komutanlar Selçuklu hizmetine girdiler. İşte şu anda mezarı Yukarı Develi’de Hızır İlyas türbesi içerisine yakın zamanda mezartaşı konulan Harzemli Mahmut oğlu Seyit İmameddin(?-1252) de Alaaddin Keykubat zamanında buraya gelip yerleşen Harzemlilerdendir.
Sultan Alaaddin Keykubat 1238’de zehirlenerek öldürüldü.Yerine önce 1.Eşi Alanya kalesi komutanı Kivart’ın kızı ve Kayseri’ye Hunat Hatun Külliyesini kazandıran Mahberi Sultan’dan olma Gıyaseddin Keyhüsrev (1238-1245) daha sonra da 2.İzzettin Keykavusile Rükneddin Kılıçaslan birlikte tahta çıktılar.Bunu Selçuknameden takip edelim:”Sultan İzzettin ,kardeşini Moğol kaanına gönderince kendisi de Rükneddin Kılıçaslanla birlikte Konya’ya hareket etti.Oraya varınca zevke,sefaya,eğlenceye,işrete,gençliğinin gereklerini yerine getirmeye,hazine toplamaya ve kullarına iyi davranmaya başladı.Alçaklar ve serseriler onun yanında ilgi ve yakınlık buldular.Sultan’ın,padişahların adetine aykırı olan bu davranışları karşısında saltanat devletinin güçlenmesi için çalışan devlet emirleri rahatsız oldular.(Sultanın eşi Türk değildi.)Ayrı dinden olmaları sebebiyle devlet erkanının yüz çevirdikleri ,kınayıp soğuk baktıkları,Sultan’ın Hristiyan dayıları,saltanat yönetimine ve ülke işlerine karışmaya başladılar….Sultan Rükneddin ile sık sık tartışıp kavga eder oldular.Ona ağır sözler ve terbiyeli kimselerin hoşuna gitmeyecek çirkin kelimeler söylediler…Sonunda işi ,onu ölümle tehdit ederek korkutup baskı altında tutmaya vardılar.( 2/137-138)
Bu duruma üzülen Rükneddin kurtulma çareleri aramaya başladı.Çözüm yakın dostlarından Kiler sorumlusu Kemalettin’den geldi.Kemal:”eğer siz Sultanım,bu konuda her zaman size bağlı ve vefalı kalmış olan Develi subaşısı Sinaneddin Kaymaz oğlu Nusreteddin’e bir yazı ;Sultan İzzetinden ve onun emirlerinden ve dayılarından çok çeken,Niğde subaşılığı kendisinden alınıp başka bir köleye verilen ,şerefin zievesinden zıllet makamına dişirilen şimdiki Kayseri subaşısı Samsumiddin’e bendenizin eliyle bir mektup gönderirseniz,ben onların vereceği cevabı,rüzgardan önce ve düşünceden daha çabuk olarak huzurunuza arz ederim.( 2 /138)

Develi Kalesi
Sübaşılardan olumlu cevap alan Kemalettin altı günde Konya’ya döndü.Sultan Develi’ye dönmeye karar verdi.Kaçışı şöyle oldu.”Sır verebileceği özel kölelerinden 20 köleye ikişer at verdi.Bunlar sultanın sağ ve solcenahlarınıtutmak için gerekli hazırlıkları yaptılar.Sultanın kendisi de Kemal’in dediği gibi bir eski elbisegiyip erzak sepetini başına geçirerek şehirden dışarı çıktı.”(2/139).Daha sonra bir yere gelip dinlendi ve daha sonra atına binerek “Ürgüp üzerinden Develi’ye yöneldiler.Önden haber göndererek Sultan’ın gelişini Nusreteddin’e haberdar ettiler. O hemen karşılamaya çıktı.Gözü şahlar şahının mübarek yüzünü görünce atından inip yeri öptü….Hiç vakit kaybetmeden Samsamüddin Kaymaz’a: Sultan Rükneddin buraya geldi.İki gün sonra da oraya hareket edecek, diyen bir mektup gönderdi.Emir Samsamüddin ,askerleriyle ata binip,Develi’nin yolunu tuttu.Dağın sonuna varıp(Herhalde Lifos Tepesi yakınları olmalı) Sultan ile Nusreddin’in alayını görünce atından indi ve padişahın önünde yüzünü yere koydu….Büyük bir ihtişam içerisinde Sultan’ı şehre getirerek tahta oturttu.(2/ 139)

Öksüt Kalesi
Sultan İzzettin kardeşi Rükneddin’in Konya’dan ayrıldığını öğrendi.Arkasından atlılar gönderdiyse de kardeşinin Develi’ye vardığını öğrendi.Kendisine çok güvendiği Emir Şemseddin Yavtaş’ı elçi olarak gönderip,kardeşinin Konya’ya dönmesini istedi.Yavtaş sultanı Kayseri’de buldu.”Sultan ona öfkelendi.Vurmak için ayağa kalkınca Emir Samsamiddin ona engel oldu.Onu bağlayarak Develi yerlerden Öksüd mağaransa gönderdi.Bir kaç gün sonra Kayseri’ye getirdiler ve Sultan’a bağlılık yemini ettirdiler.Onu muhalefetten dönderip kendi taraflarına çektiler.(2/140)
Sonunda devreye zamanın emirleri de girince savaş kaçınılmaz oldu ve iki karseşin ordusu birbirine gir.Sonunda “Önce Sinanaddin Kaymaz oğlu Nusreteddin ile Felekettin Halil saldırıya geçtiler.Sultan İzzeddin’in askerleri onlara karşı geldiler…O sırada atı kapaklanan Nusreteddin’i tutukladılar.Kuerşoğlu ,Samsameddin’i tutup yaralı olarak Sultan’ın huzuruna getirdi.Sultanın dayıları hiç vakit geçirmeden onu ve Nusretiddi’i öldürdüler.Sultan Rükneddin ise Sis’e gitmek için Develi’ye doğru hareket etti.Gece vardığı bir menzilde Türkmenler onu nezarete alıp durumu Sultan’a bildirdiler…Kardeşinin gelişini haber alınca S.İzzeddin hemen onu karşılamağa çıktı.İki kardeş karşı karşıya gelince kucaklaştılar.Sultan izzettin kardeşini teselli etmek için elinden geleni yaparak birbirlerine iltifat ettiler…..İzzeddin kardeşine ikamed yeri olarak Amasya ile Uluborlu arasında seçim yapmasını istedi.S.Rüneddin Amasya’yı tercih etti…İhtişamla Amasya kalesine götürdüler.(2.142) Devamı haftaya…

Post Views: 720