logo

BİR SOYLU VATAN EVLADI: MEHMET EMİN DEVELİOĞLU

Develi’nin gerek sosyal ve gerek siyasi hayatında önemli bir yeri olan şahsiyet:Mehmet Emin Develioğlu’dur.Yetmiş iki yıllık hayatı boyunca sadelikten ve tevazudan ayrılmamıştır.Musalla taşındaki naşı karşısında Develi halkının mahşeri kalabalığı,onun  gönüllerde nasıl taht kurduğunun bir delilidir.
Develi yönetiminde uzun müddet söz sahibi olmuş ve Develi Kuvva-i Milliye  Teşkilatı’nda önemli görevler almış Develüoğulları ailesindendir.
1899 yılında Develi’de doğmuştur.Babası Feyzullah Efendi,annesi ise;Fevziye Hanım’dır.
İlk öğrenimini Develi’de yaptıktan sonra İstanbul’a geldi. Burada Ayasofya Merkez Rüştiyesi’ni bitirdi ve yatılı olan Vefa Lisesi’ne girdi. Son sınıfta iken hangi gerekçe ile bilinmez, okuldan ayrıldı ve memuriyete girdi. 1914’de on beş yaşında iken Kayseri Mahkemesi zabıt katipliğine atandı.
İki kez evlendi. İlk eşi Fevziye Hanımdır.1948 yılında vefatı üzerine  ikinci olarak Ayşe Seniha Hanım’la evlenmiştir. Bu resmi evliliklerinin yanında bir de imam nikahlı olarak Ayhan Hanım’la üçüncü evliliği yapmıştır.Bu evliliklerinden beş çocuğu oldu.Çocukları: M.Emin, Emin Tufan oğullarıdır ki E.Tufan Haçin Harbi Klikya Cephe komutanı Yzb.Osman Tufan’ın adına vermiştir. Beyhan, Nurhan, Ayhan ise kızlarıdır. Kızlarından Beyhan meşhur Yassıada Mahkemelerinde Menderesi savunan Burhan Apaydın’ın eşidir.
M.Emin Develioğlu 09.05.197’de Hakk’a yürüdü. Büyük bir kalabalıkla, bayrağa sarılı tabutu Tirem Mezarlığı’na kadar ellerde taşındı ve buradaki mezarına defnedildi. (M.Özdemir, Bayrağa Sarılı Tabut:Emin Develioğlu,1-3., Seyrani Gazetesi,14-28 / 05.1971)
Askerlik hayatı
1917’de Yedek Subay Okulu’ndan asteğmen olarak mezun oldu. Askerlik hayatına böylece atılmış oldu. Çalışkanlığı ve verimi ile çeşitli askeri birimlerde görev aldı ve 1918’de teğmenliğe terfi etti.Harp madalyası ile ödüllendirildi.
1918-1919 yılları arasında İttihat ve Terakki’nin meşhur komutanlarından Cemal Paşa ‘nın komutasındaki IV.Ordu’da görev aldı.Daha sonra Haçın Cephesi’nde beraber çalışacak ve zaman zaman emir subaylığını yapacağı Bnb.Kemal Doğan Bey ve o sırada Atğm.olan Cemal Gürsel ile  burada tanışmıştır.Bu cephede Develili yedek subaylar içerisinde Hadi Erdoğan,Yakup Kenan Arıkan, Velittin Çakıoğlu,Osman Coşkun da bulunmaktadır.Burada Hicaz Emiri Şerif Hüsey’in isyan edip Osmanlı ordusunu arkadan vurması ve 460 bin kişilik İngiliz ordusunun gücü karşısında ordumuz tutunamadı. Diğer Develi’li yedek subaylarla beraber M.Emin Develioğlu da   esir düştü. Develi’li bu esir yedek subaylar yanında, Emir Ali Özçakır’ın araştırmalarına göre askerlerden de Serçavuş Koca Ali oğlu Mehmet Özhan, Ayvazhacılı Durmuş, Yukarı Develi’den Tıstısın Osman Güney Mısır’ın Seydü’l-Beşir Usare Kampı’nda On yedi aya varan esaret hayatı yaşamışlardır.
Ancak bu Develili yedek subaylardan “Deccal” sıfatı verilen Osman Coşkun dağılan ordudan kendi takımı yanında dağınık askerlerin de katılımıyla 2000 kişiyi toplayarak esaretten kurtarmıştır. Bu olayların ip uçlarını 2.Ergenekon adlı hatıratında bizzat kendisi verir.


M.Emin 19.12.1919’da esaretten kurtulunca Develi’ye geldi ve burada da Develi Kuvva-i Milliye hareketlerine katıldı ve milis çalışmalarını başlatan Kamberli Osman Ağa’nın yanında bulundu.Bu beraberlikle ilk milis kuvvetlerinin derlenmesinde ve yazışmalarda görev aldı. Zaman içerisinde bazen de Bnb.Kemal Doğan Beyin emir  subayı olarak görev aldı ise de genelde Kamberli Osman Ağa’nın yanında yardımcı milis komutanı olarak, bazen de iaşe kolunda şerefle görev almıştır.
Daha sonra 1920’de Afyon ve Dumlupınar savaşlarına katıldı. Burada gösterdiği kahramanlıklardan dolayı 30.08.1922’de üsteğmenliğe terfi etti. Savaşlarda gösterdiği bütün üstün hizmetlerinden dolayı Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası ve berat ile ödüllendirildi. Ayrıca Atatürk tarafından da altın kabzalı bir kılıç hediye edildi. Ömrünün sonuna kadar da bu manevi değeri yüksek hediyeleri evinin baş köşesini süsledi .
Savaş sonrası terhis edildiyse de 1925’te yeniden Kürt isyanlarını bastırmak üzere silah altına alındı. Kısa bir süre sonra tekrar terhis edildi. Fakat 2.Dünya Savaşı sırasında üçüncü kez 1941’de silah altına alındı. Milli Savunma Bakanlığı emrindeki çeşitli birimlerde çalıştı ve 1943’e terhis edildi.
Askerlik sonrası Develi’ye döndü ve burada tahminen 20 – 25.000 dönüm Koçak Çiftliği ile uğraşmaya başladı. Aynı sülaleden ve eski valilerimizden Necati Develioğlu Emin Bey hakkında hatıratına dayanarak şunları söylüyor:”İkinci Cihan Savaşı sırasında yaşanan müthiş kıtlıkta Develi’de tüm fakirleri onun doyurmuş olduğunu komşularımızdan müteaddit defalar duymuştum. Hatta öyle ki ambarlarındaki buğdayın bir kısmını satarak devlete olan vergi borcunu ödemesi gerekirken gelen fakirleri boş çevirmeyin, devletin alacağı kimsede kalmaz, diyerek adamlarına talimat vererek ambarlarını o kıtlık yıllarında tümüyle dağıttığını yanında çalıştırdığı kişilerden bizzat duymuştum. (N.Develioğlu, Bir Anı, Şu Bizim Kayseri, Ocak / 2002,16-17)
Mehmet Emin Develioğlu politikaya da girdi. Demokrat Parti’nin Develi İlçe teşkilatının kurulmasında; DP Develi İlçe Teşkilatı’nın ilk kurucu başkanı olan Mustafa Akdoğan ile birlikte partinin kurulmasında büyük gayret gösterdiler.
1950-57 yıllarında iki dönem Kayseri Milletvekilliği yaptı. Bu dönemde kapısına gelen her kişiye mutlaka yardım etmiş ve hayır hizmetlerinde büyük rolü olmuştur. Siyasetin karanlık oyunlarına hiç girmemiş ve temiz kalmış nadir politikacılarımızdandır.
(Öztürk, Türk Politikacılar Tarihi, C.VII ,s.650-651)

Etiketler: » » » »
Share
2.660 Defa Okundu
#

SENDE YORUM YAZ

6+8 = ?