MEDENİYETİN KAYNAĞI İLİM VE İRFANDIR

Ali Rıza TAHİROĞLU

2024-2025 eğitim öğretim yılı geçtiğimiz hafta başladı ve 20 milyon öğrenci okullarına döndü. Önümüzdeki haftalarda da yaklaşık 9 milyon öğrencimiz üniversitelere başlayacaklardır. Bu kadar genç nüfus bu millete Allah’ın bir lütfudur. Ümidimiz ve istikbalimiz olan bu göz nuru, gönül süruru ve göz aydınlığı gençlerimize Yüce Allah sağlık sıhhat ve zihin açıklığı versin! İlim- irfanla donanmış, milli ve manevi değerlerimizle yoğurulmuş; vatanına, milletine, dinine, diyanetine ve insanlığa hizmetkar bireyler olmalarını Cenab-ı Allahtan niyaz ederim.

İlim; Allah’ın bir ismi olup, bilgisizliğin (cehl) karşıtıdır ve sözlükte “bilmek” anlamına gelir. İrfan, sözlükte bilme, sezme ya da anlama anlamlarına gelir. İrfan kelimesi ayrıca gerçeğe ulaşmak için güçlü sezgi demektir.(TDK) Ayrıca irfan, Allah ve O’nun sıfatları, fiilleri, isimleri ve tecellileri hakkında mânevî tecrübeyle doğrudan elde edilen bilgi anlamında bir tasavvuf terimdir. Medeniyet ise: TDK’ ya göre “uygarlık” anlamına gelir. Medeniyet teriminin düşünce tarihi boyunca kazandığı anlamların ortak noktası şehir hayatının sosyal, siyasal, entelektüel, kurumsal, teknik ve ekonomik alanlarda mümkün kıldığı birikim, düzey ve fırsatları ifade ediyor olmasıdır.(TDV islam Ansiklopedisi)

Dinimiz İslam ilme ve irfana, bilgiye ve hikmete büyük önem verir. “Yaratan Rabbinin adıyla oku!” (Alak, 1) emriyle başlayan ilk vahiy, bizleri kâinatı ve bütün alemi vahyin ışığında okumaya ve anlamaya çağırır. “De ki: Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?”( Zümer, 9 ) ayet-i kerimesi, ilmin ve âlimin Allah katındaki değerini gösterir. Rabbimizin kalem üzerine yemin etmesi, Kur’an-ı Kerim’de “Kalem” ismiyle müstakil bir sûrenin bulunması da her mümin için ilmin ve bilginin ne denli kıymetli olduğuna işaret eder.

Vahyin kontrolündeki ilim, her alanda insanlığın önünü açan ve aydınlatan çok değerli bir ışıktır, hazinedir. Zira insan, hem rabbini ve hem de kendini ilimle bilir. Allah’ın mesajlarını ilimle öğrenir ve anlar. Varlığın gaye ve hikmetini ilimle kavrar. Nefsini ilimle terbiye eder. Hakkı, adaleti, ahlakı, fazileti ve doğruyu ilimle öğrenir. Yaratıcısına karşı sorumluluklarını ve kulluk görevlerini ilimle yerine getirir.

Yüce Allah’ın bir ismi de ilimdir. Bütün ilimlerin kaynağı Allahtır. Allah Teâlâ, insanı yaratmış, ona bilmediklerini öğretmiştir. İlim tahsil etmenin amacı da Cenâb-ı Hakk’ı tanımak, rızasını kazanmak ve insanlığa faydalı olmaktır. Bu gayelerden yoksun bir ilim insanlığa barış ve huzur değil savaş ve felaket getirir. Siyonistlere ve emperyalistlerde olduğu gibi. Nitekim Resûlüllah (s.a.s) Cenâb-ı Hakk’a şöyle dua etmiştir: “Allah’ım! Fayda vermeyen ilimden sana sığınırım.”( Nesâî, İstiâze, 13) “Allah’ım! Bana öğrettiklerinle beni faydalandır. Fayda verecek ilmi bana öğret ve ilmimi artır.”( Tirmizî, Deavât 128)

Allah Rasulü (s.a.s) şöyle buyurmuştur: “Kuşkusuz âlimler peygamberlerin vârisleridir. Peygamberler miras olarak ne altın ne de gümüş bırakmışlardır; onların bıraktıkları yegâne miras ilimdir.”( Tirmizî, İlim, 19) O halde Sevgili Peygamberimiz (s.a.s)’in mirasına en çok biz Müslümanlar sahip çıkmalıyız. Geleceğimizin teminatı olan gençlerimizin ilim, irfan, hikmet ve güzel ahlakı kuşanmış bireyler olarak yetişmeleri için gayret göstermeliyiz.

En büyük zenginliğimiz olan çocuklarımızı ve gençlerimizi ilim, irfan, bilgi, hikmet ve güzel ahlakla yetiştirmek millet olarak en önemli sorumluluğumuzdur. Vahyin ışığında ve kontrolünde yetişmeleri için hem birey olarak hem de devlet olarak çaba göstermeliyiz. Özelde ülke olarak bizim, genelde ise tüm dünya milletlerinin bu konuya önem vermesi gerekir. Yoksa gençlerin sağa sola nasıl savrulduğunu üzülerek arkalarından izler dururuz.

Bu vesileyle yeni eğitim-öğretim yılının öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz, tüm ailelerimiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını Yüce Rabbimden niyaz ediyorum. Yazımızı en güzel muallim olan Peygamber Efendimiz (s.a.s)’in şu müjdesiyle bitirelim: “Kim ilim öğrenmek için yola çıkarsa Allah da ona cennete giden yolu kolaylaştırır.”( Tirmizî, İlim, 19)

Ali Rıza Tahiroğlu

DİB. Başkanlık Müftüsü