KİSKE/YAYLACIK

Yrd. Doç. Dr. Kadir Özdamarlar

Develi’nin eskiden bir Ortodoks Hristiyanlarından Rum, şimdilerde ise Rumeli göçmeni yerleşimi birimlerinden biri de : Kiskissos/Kiskisse /Kiska /Kiske/ Yaylacık köyüdür.
Değişik ansiklopedilerden derlediğimiz bilgilere göre adını, burada eski kiliselerin çokluğu sebebiyle almıştır.Bu burada yaşayan insanlarımızın düşüncesidir.Yani bir halk etimolojisidir.Halbuki mutlaka bir gerçek anlamı vardır.Fakat biz anlamını bulamadık.
Kayseri iline 133 km, Develi ilçesine 47 km uzaklıktadır.
Rumların buradan ayrılışları 20.Yüzyılın ilk çeyreğindedirler.Ancak Bağımsız Türk Ortodoks Kilisesi kurucularından Papa Eftim’in İstiklal Savaşı’nda Mustafa Kemal’in yanında yer almasında destek çıkan burada bulunan Rum köylerinden biri de bu Kiske Rumlarıdır.Öyle anlaşılıyor ki buradaki Rumlar Hristiyanlaşmış / Karamani Türklerdir.Dilleri Türkçe fakat alfabeleri Latincedir.
Daha burada bu Hristiyan Türkler yaşarken yakındaki bir Avşar Köyünün 19. yy ortalarında dağılmasıyla, halkı Kiske (Yaylacık), Satı ve Çukuryurt köylerine iskân etmişlerdir.Daha sonra Karamaniler burada yaşarken 1924’lerde Lozan Andlaşması sebebiyle Yunanistan’a göçürülmüştür.Bunların yerine de Selanik ‘ten gelen Türkler yerleştirilmiştir.Daha sonra bazı göçmen muhacırler köyde almayıp; YALOVA, KONYA, ADANA, BURSA,TEKİRDAĞ,EDİRNE taraflarına göç etmişlerdir.
Bu bakımdan köyün nüfusu inişli çıkışlıdır.1965’de :790, 75’de:938, 1985’de:767, 1997’de:506, 2007’de:503, 2011’de:537 Köyün ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca köyün insanları inşaat işlerinde çalışırlar.
Yerleşim yerinin köy tüzel kişiliği alması ile birlikte köyün tüzel kişiliğini temsil etmesi için köy muhtarlık seçimleri de apılmaktadır.Seçildikleri yıllara göre köy muhtarları:
2006 – M.Kemal Yıldız’ın ölümü nedeni ile Nurullah BATI Muhtar olmuştur.
2004 – M.Kemal Yıldız, 1999 – İbrahim FIRAT, 1994 – Ahmet ERDOĞDU, 1989 – Ahmet ERDOĞDU
1984 – Hüseyin DEMİR, 1977-M.Kemal YILDIZ, ? …..-Saim ERDOĞDU Köyde ilköğretim okulu vardır. Köyün içme suyu şebekesi vardır ancak kanalizasyon şebekesi yoktur. PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur. Köye ulaşımı sağlayan yol asfalt olup köyde elektrik ve sabit telefon vardır.Köyde Gsm şebekeleri de çekmektedir.
Köyün tarih içerisindeki en önemli yeri,Haçın Savaşı sırasında olmuştur.
1918 sonrasından başlayarak gelişen Adana ve Maraş işgalleri nedeniyle, yörenin halkı uğradığı baskılara dayanamayarak yollara düşmüş ve göç kervanları Kayseri’ye uzanmıştı.Eylül 1919’da gelindiğinde Fransızlar, Çukurova’ya yerleşmiş. Urfa, Antep, ve Maraş’a girmiş, Kayseri’nin Develi Kazasının 20 km. yakınlarına dek ilerlemişlerdi. Zamantı suyunu sınır kabul ettiklerini duyuran Fransız işgal yetkilileri, bugün Develi’ye bağlı olan Bakırdağ Nahiyesini de denetimleri altına almışlardı.
Adana’yı merkez edinen Fransız işgal komutanlığı, güçlerini fazla dağıtmamak için, direnişle karşılaşmadığı sürece, merkezden uzak bölgelere, asker göndermiyor; denetimi, işgal birlikleri içindeki Ermeni gönüllü taburlarıyla sağlamaya çalışıyordu.
İşgal ettiği bu uzak kasabaların yönetimi de yörenin Ermeni ileri gelenlerine veriyordu. Bakırdağ (Rumlu) Nahiyesi’nde de bu tür bir uygulama yapan Fransızlar, Sarkis Efendi atlı bir Ermeniyi nahiye müdürlüğüne getirmişlerdi. Nahiye merkezi Bakırdağ’ın Kiske köyündeydi. Gerek nahiye merkezindeki, gerek çevre köylerdeki güvenliği de Ermeni Jandarmaları sağlıyordu.
Develi Kuvva-i Milliye üyelerinden Kamberli Osman etrafındaki Milislerle Pungu’ya geldi.Osman Bey, Punku’dan ayrıldıktan birkaç gün sonra, bir gece yarısı Bakırdağ nahiye örgütünün bulunduğu Kiske Köyü’ne baskın yaptı. Ermeni Nahiye Müdürü Sarkis Efendi ve Jandarmalar böyle bir baskını beklemiyorlardı. Apansız yakalanarak evlerden birine kapatıldılar. Ermenilerin elindeki karakolda da çok sayıda silah ve cephane ele geçirildi.
Kiske Köyü’nün Kuvay-ı Milliye eline geçtiğini öğrenen çevre köylerdeki çok sayıdaki insan, aynı gün Kiske’ye geldi. Bu durumdan yararlanarak köy meydanında bir tören düzenleyen Osman Bey, toplanan köylülere Kuva-yı Milliye hareketinin amaçlarını anlattı ve Fransızlar’la, ayrılıkçı Ermenilerin elindeki öbür kent ve köylerin de kurtarılacağına ilişkin söz verdi. Törenden sonra, Osman Bey’in Kuvay-ı Milliyesi yeni katılanlarla birlikte 600 kişiye yükseldi. Bakırdağ Nahiye Müdürünü Develi‘ye götürüp teslim eden Osman Bey Kuvay-ı Milliyesi, yeniden işgal bölgesine girmişti.
Görüldüğü gibi köylerimiz bilimsel bir gözle incelendiğinde ne güzellikleri ortaya çıkacaktır.
Develi Çağdaş Gaz.22.04.2015