KAZA BASININDA BİR ÖNCÜ: MUSTAFA AKDOĞAN

Yrd. Doç. Dr. Kadir Özdamarlar

Kayseri’de ilk gazete Erciyes’tir.Önce dergi olarak 1911’de yayınlanmış ve daha sonra da 1912 yılında gazete olarak Sorumlu yönetmeni Hisarcıklıoğlu Mehmet Enver ‘dir.Önce kendini “Bir Türk Gazetesi” olarak tanıtmış fakat daha sonra da “Bir Osmanlı Gazetesi” olarak …
Aradan seneler geçtikçe gazete ve dergiler yayınlanmaya başlamış ve hatta Şepor (Borazan) ve Nor Serunt (Yeni Nesil) adlı Ermeni gazeteleri de yayına başlamıştır.Gerçi kaç sayı ve ne zaman yayınlanmıştır belli olmasa bile !
Kayseri merkezinde gazete ve dergiler çıkarken Kazalarda 1950 yılında Demokrat Parti’nin ülke iktidarına sahip oluşunu beklemiş ve çoğulcu demokrasi sayesinde ,fikir hürriyetinin gelişimi ile halkın sesi olan gazete çıkarma niyetleri de kaza münevverlerinin zihnini meşgul etmeye başlamıştır.
Bu idealist çalışmalar sonuç vermeye başlamış ilk olarak Pınarbaşı’nda 15.07.1953 tarihinde Pınarbaşı Postası adlı gazete çıkmaya başlamıştır.Pınarbaşı Postası ;Kayseri basın tarihi hakkında anıt eser yazan Ali Rıza Önder bu konuda şu özet bilgiyi veriyor:” ve Yazı İşleri müdürü Mahmut Mümtaz Çapanoğlu’dur.Yazarları ise “Çapanoğlu,Cafer Tayyar Bağlar,Nermin Milar,Ali Özer sayılabilir.09.04.1954 tarihinde 12.sayı ile beraber sona ermiştir.”Bu gazete Kayseri kazaları içerisinde yayına giren ilk gazete ve Mahmut Mümtaz Çapanoğlu da ilk gazetecidir.İşin acı yanı daha yakınlarda yayınlanan Mustafa Bozkurt’un hazırladığı Pınarbaşı (Aziziye) adlı eserde de bu konuda hiçbir bilgiye rastlayamadık !
İşte bu gazetemiz kapanmadan iki ay önce Develi’de 24.02.1954 tarihinde Demokrat Develi adlı gazetenin yayın hayatına girdiğini görüyoruz.Bu Develi gibi kültürel ve sosyal yapısı güçlü bir kazanın ilk gazetesidir.Gazetenin sahipleri Mustafa Akdoğan ve Osman Nuri Deniz’dir.Osman Nuri Deniz gazetenin kuruluşundan kısa bir süre sonra Develi milletvekili olunca yerine gazete ortağı olarak Av.Mustafa Süllüoğlu olmuştur.48 sayı çıktıktan sonra kapanmıştır.
Bu gazetenin Milli Kütüphane’de bulunan sayılarının CD’sini getirmiş ve inceleme imkanı bulmuştum.Develi’de daha sonra yayınlanan gazetelerden Develi Postası (1954-1954),Develi’nin Sesi(1955-1955),Yeni Develi(1955-1957) birbirini kovalamıştır.
Demokrat Develi Gazetesi Develi’de çoğulcu Demokrasinin ilk yazılı şahitleridir.Zaten gazetenin esas sahibi 1946 yılında,30 yaşında iken onca baskıya rağmen bir grup idealist arkadaşıyla beraber DP’yi kuran Mustafa Akdoğan’dır.Yakın bir zamanda zahmetli bir araştırmadan sonra ve özellikle ailesinden edindiğim belge ve bilgiler ışığında hayatını ortaya çıkarmış ve yine Develi’de çıkan Çağdaş Develi Gazetesi’nde yayınlamıştım.
Mustafa Akdoğan 20.09.1914 tarihinde Yukarı Fenese’de doğmuştur.Babası 1.Cihan Harbi gazilerinden Çolakoğlu Mehmet, annesi ise Ümmü Gülsüm Hanım’dır.Baba Çolakoğlu Mehmet kısa boylu,sırtı geniş,çenesi döşüne yakın,geniş omuzlu,,kalın bilekli,kısa sakallı, ve kolları kıllı pehlivan yapılı bir adamdı.Hem Çay mahallesi’ndeki su değirmenini işletir,hem de toz biber,kaşık,kepçe, ile oklava satardı.İşte M.Akdoğan bu gazi ve tüccar adamın oğludur.
M.Akdoğan ilk öğrenimini evlerine yakın olan Dumlupınar İptidaiyesi’nde / İlkokulunda yaptı. Mezun olduktan sonra da Halasiye Medresesesi’ne girdi ve burada okudu..
Hayata önce terzi olarak atıldı.Bu arada 1.defa 1933 (?) yılında askere alındı.Buradan terhis olduktan sonra 1935 yılında evlendi.Eşi Çakıoğlu Ömer Efendi’nin kızı Zümrüt Hanım’dır ki Haçın Harbi kahramanlarından Civan Bey kot adlı Çakıoğlu Velittin’in kız kardeşidir.Bu evlilikten şu çocukları oldu.Ahmet(1939), Mehmet,(1941) Ali Fuat(1942), Ümmi Gülsüm(1943), Erdal(1947), Songül(1949) ve Selim(1953).Bugün çocuklarının her biri öğrenimlerini tamamlamış, işlerini kurmuş,hayatlarını dengeli bir biçimde yürütmektedirler.
1940 yıllarına gelindiğinde 2.Cihan Harbi ortaya çıkınca Mustafa Akdoğan’nın Develi’nin önemli manifaturacılarından ve daha yakın bir zamanda 95 yaşında vefat eden Mustafa Metin ile birlikte 2.defa askere alındı.Dört yıl süren bu askerlikte 1945 tarihinde terhis oldu.
Develi’ye döndüğünde yine terziliğe başladı. Fakat görüldüğü gibi kalabalık bir aile. Evi geçindirmek için Fenese Tabakhane yanında babadan kalma un değirmenine de el attı.Zeki ve çalışkan bir adamdı.Ayrıca kitre ve salep ticaretine de girdi.Ömrünün sonlarına doğru galericilik yanında konfeksiyon sanayisinin olmadığı yıllarda bir dostu ile beraber Suriye’den hazır elbise getirterek satışlarını yaptılar.
Şüphesiz unutulmayan hizmeti DP’nin 1946 yılında Develi şubesini,Kayseri’den sonra kurmasıdır.Hem de partinin sesi olan Demokrat Develi Gazetesi’nin sahibi ve yazarı olmasıdır.Ayrıca bu konuda kader birliği ettiği Osman Nuri Deniz’i 1954 seçimlerinde Ankara’dan getirterek desteklemiş ve milletvekili seçilmesini sağlamıştır. Develi insanı ve köylüler, devrin siyasi liderleri ile yakın ilgisi çok önemlidir.
Bu Develi sevdalısı ve demokrasi sevdalısı M.Akdoğan 25.02.1955 tarihinde hayatının en verimli çağında Hakk’a kavuşmuştur.Hakka yürüdüğünde eşi Zümrüt Hanım’ın tabutunun arkasından muhterem eşi Zümrüt Hanım’ın şu çığlığı meşhurdur:Vatan sağ olsun.şu Mekanı Cennet olsun!