DÜNYA SPAGETTİ GÜNÜ

Mustafa ÇEKEMOĞLU

Spagetti, İtalyanca spaghetti sözcüğünden alıntı olup, uzun, ince ve silindirik şekilde olan bir makarna türüdür. Geleneksel İtalyan mutfağının en temel gıda maddelerinden birisidir. Spagetti, diğer makarnalar gibi öğütülmüş buğday ve su ile imal edilmektedir. Ancak İtalyan spagettisi diğer ülkelerden farklı olarak makarnalık irmikten yapılmaktadır. Ülkemizde ise spagetti Durum Buğdayından yapılarak soframıza gelmektedir. Durum Buğdayı sadece makarnanın değil bulgurun ve kuskusun da hammaddesidir.
Spagetti, haşlandıktan sonra üzerine sos konularak en keyifle yenen makarnalardan birisidir. Çatala dolanması, sosla bütünleşmesi, lezzeti ile spagetti, burnumuza ve gözümüze hitap eden ve afiyetle yediğimiz yemeklerden birisidir.
Spagetti makarna ilk defa 1842 yılında Napoli’de yaşayan Antonio Viviani tarafından ipe benzediği için, İtalyanca “Spago” kelimesinden yola çıkarak bu şekilde adlandırılmıştır. Orijinal olarak 50 cm uzunluğundadır. Ancak, zaman içerisinde yer ve süre kısıtlamalarından dolayı boyu kısaltılarak şimdiki 25 cm uzunluğuna inmiştir.
Uzun makarnalar dünyasının en klasiği olan Spagetti, orta kalınlıkta olup, sayısız tariflerle pişirilme imkânına sahiptir. Spagettinin hızlı ve kolay tüketilebilir olması, ekonomik satın alma özelliği, çeşitli soslarla çok daha lezzetli hale getirilebilmesi, pratik kullanımı, besleyici değerleri ve uzun raf ömrü ona duyulan ilgiyi ve talebi de arttırmaktadır.
Makarna çeşidi olan spagetti, her ülkenin baş tacı yemeklerinden birisidir. Bu konuda her ne kadar İtalyanlar egemenliklerini ilan edip, tüm dünyaya kendi çeşitlerini yaymış görünseler de spagetti her ülkenin mutfağında yerel bir lezzettir.
Her yıl 4 Ocak tarihi, “Dünya Spagetti Günü” olarak kutlanmaktadır. Uzun makarna yani spagetti, artık çeşitli soslarla tatlandırılarak zengin malzemesiyle ana öğün olarak sofralarımızda yer almaktadır.
Spagetti, karbonhidrat bakımından oldukça zengindir. Aynı zamanda Akdeniz diyetinin de sembolik yiyeceğidir. Sindirimi kolay olup, enerji verir. Spagetti, hem hızlı hem de kolay pişen bir besindir. Dolayısıyla hazırlanırken hem enerjisinden hem de zamandan tasarruf sağlanır. Pek çok besin maddesine göre çok daha ucuzdur. Oldukça besleyici değerlere sahiptir.
Bir tabak spagettide 220 kalori mevcuttur. Üzerine konan sosların cinsine göre kalori miktarı artmaktadır. Kalori dağılımı ise %5 yağ, %80 Karbonhidrat, %15 ise protein içermektedir. Diyetisyenler makarnanın kilo yapmayıp aksine zayıflatmaya yardımcı olduğunu belirtmektedir. Tabi ki tüketilen makarna günlük kalori ihtiyacınız içinde yer almalıdır.
Efsaneye göre Çin’de ilk kez spagettiyi tadan kişinin Marco Polo olduğu ifade edilmektedir. Ancak makarnanın orijinalinin nereye ait olduğu hala çözümlenememiştir. Bazı kaynaklar Çin derken bazı kaynaklar Antik Yunan’a kadar uzanmaktadır.
Çoğumuz pürüzsüz, güzel soslu olan spagettiyi çatalımıza dolamanın büyüsüne karşı koyamayız. Güzel soslu bir spagettiyi de sevmeyecek birisini bulmak gerçekten zordur. Çocukların da çok sevdiği spagetti, öğrenci menülerinin de baş tacıdır. Bu vesileyle herkesin “4 Ocak Dünya Spagetti Gününü” kutluyorum. Bu özel günde güzel soslu bir spagetti yenilmesi dileğiyle…