DÜNYA PİLOTLAR GÜNÜ

Mustafa ÇEKEMOĞLU

İnsanların uçma arzusu yüzyıllardan beri süregelmiştir. Masallarda, efsanelerde, hikâyelerde hep uçan insanlardan bahsedilir. Kuşlardan örnek alan insanlar kanat takıp yükseklerden kendilerini bırakarak uçmayı defalarca denediler. Havada bedenlerine kanat takarak çırpan bu insanlar, yaptıkları denemeler sonucunda çoğunlukla öldüler.
Başarıyla neticelenen ilk uçuş denemesi ise Sultan Dördüncü Murat (1623-1640) zamanında Hezarfen Ahmet Çelebi tarafından yapılmıştır. Vücuduna bağladığı kanatlarla Galata Kulesinden atlamış, Üsküdar Doğancılara kadar kanat çırparak uçmayı başarmıştır.
19. asrın sonlarında ve 20. asrın başlarında Balon ve Zeplinlerin yanında uçaklar üzerinde çalışmalar hızlanmıştır. 1900 yılında Fransız havacısı Louis Blériat kendi yaptığı tek kanatlı uçağı ile Manş Denizini geçmiştir. Bu yıllarda uçakların modellerinin tekâmülü kadar hızlarının artırılma çalışmaları önem kazanmıştır. Aynı zamanda yükseğe çıkma ve hız artırma çalışmaları beraber yürütülmüştür. 1911 yılında hız 117 kilometreye, yükseğe çıkma ise 3910 metreye ulaşmıştır. O yıllarda dünya devletlerinin büyük bir savaşa hazırlanmaları uçaklar üzerinde çalışmaları hızlandırmıştır.
Osmanlı imparatorluğu da dünyadaki bu gelişmeler üzerine havacılığa önem vermiştir. Bu nedenle orduda pilot olacaklar için 1911 yılında sınav açılmıştır. Galatasaray Lisesi ve Harp Okulu mezunu olan Yüzbaşı Mehmet Feza Evrensev (1878-1951), bu sınavlara katılmıştır. Yapılan sınavı birincilikle kazanarak Fransa’ya uçuş eğitimine gönderilmiştir. 1912 yılında yurda döndüğünde Türk Silahlı Kuvvetlerinin 1 no’lu uçuş brövesi kendisine verilmiştir.
Türkiye’nin bir numaralı brövesine sahip pilotu Mehmet Feza Evrensev, bugünkü Atatürk Havalimanı’ndaki askeri apronda yer alan düzlükten havalanarak ülkemiz semalarında uçuşunu gerçekleştirmiştir.
Türkiye’nin ilk pilotu Mehmet Feza Evrensev’in Türk semalarında ilk uçuşunu gerçekleştirdiği 26 Nisan tarihi, 2000 yılından bu yana Türkiye Havayolu Pilotları Derneği (TALPA) ile Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığı arasında yapılan çalışmalar neticesinde “Türkiye Pilotlar Günü” olarak kutlanmaya başlamıştır.
Türkiye Havayolları Pilotları Derneği (TALPA), 2013 yılında yapılan Uluslararası Havayolu Pilotları Birlik Federasyonu (IFALPA) olağan kongresine bir öneri sunarak 26 Nisan gününün “Dünya Pilotlar Günü” olarak kutlanılmasını talep etmiştir. Yapılan teklifin uygun görülmesi ile “Pilotlar Günü”, 2014 yılı itibariyle küresel düzeyde kutlanmaya başlanmıştır. 26 Nisan, bu yıldan itibaren “Dünya Pilotlar Günü” olarak kutlanmaktadır.
Ülkemiz bugün dünya havacılığının ilk sıralarında yer alıyorsa, bu başarıda hiç kuşku yok ki sarsılmaz bir inançla Atatürk’ün “İstikbal Göklerdedir” sözüyle onun izinden giden Türk pilotlarının büyük payı, emeği ve katkısı vardır. Bugün dünyanın dört bir tarafına uçan Türk Pilotları şanlı bayrağımızı her gün gökyüzüne yükseltmektedir.
Havacılığın en temel ve vazgeçilmez unsuru olan, üstlenmiş oldukları sorumlulukla uçuş emniyeti ve havacılık güvenliğinin ayrılmaz parçası olan değerli pilotlarımızın ve tüm çalışanların 26 Nisan Pilotlar Günü’nü en içten dileklerimle kutluyor ve görevi başında şehit olanlara da Allah’tan rahmet diliyorum.