DÜNYA KABARTMA TOZU GÜNÜ

Mustafa ÇEKEMOĞLU

Kabartma tozu, karbonat veya bikarbonat ve zayıf asit karışımı kuru kimyasal bir mayalandırma maddesidir. Kabartma tozu pişirilen gıdaların hacmini artırmak ve hafifletmek için kullanılmaktadır. Kabartma tozu, karbondioksit gazını sulu bir hamur ile karışmasıyla veya bir asit-baz reaksiyonu yoluyla hamur haline getirerek ıslak karışımdaki kabarcıkların genleşmesini ve böylelikle karışımın şişmesini sağlamaktadır.

Kabartma tozu, şüphesiz dünyanın herhangi bir yerinde bulunabilecek en ucuz sağlığa faydalı bir maddedir. Soğuk algınlığından kansere kadar her şeyle savaşma kabiliyeti nedeniyle, evdeki ecza dolaplarında bulunması gereken bir ilaç konumundadır. Doğal bir deodorant ve ağız sağlığını destekleyici olarak etkinliği de iyi bilinmektedir.
Kek ve hamur işlerinin en önemli malzemesi olan kabartma tozu, artık her yerde karşımıza çıkmaktadır. Çok fonksiyonlu bir yapısı bulunmaktadır. Kabartma tozunu sadece bir gıda maddesi olarak görmeyelim. Bu madde birçok yerde ve birçok şekilde kullanılabilmektedir.

İlk kabartma tozu şekli, Fransız kimyager Nicholas Leblanc tarafından icat edilmiştir.1800’lerde, Belçika kimya mühendisi Ernest Solvay, kabartma tozu üretmek için bir yöntem geliştirmiştir. Yaptığı işlem sonucunda yoğunlaştırılmış bir kabarma tozu sürümünü oluşturan sodyum bikarbonatı bulmuştur.

30 Aralık tarihinde “Dünya Sodyum Bikarbonat (Kabartma Tozu) Günü” olarak kutlanmaktadır. Her yıl 30 Aralık, sodyum bikarbonatın çeşitli kullanımlarını ve faydalarını kutlamak için düzenlenen bir gündür.
Çoğumuz karbonat ve kabartma tozunu aynı şey sanırız. Görünüşleri aynı olduğu için özelliklerinin de aynı olduğunu düşünürüz. Aslında karbonat ve kabartma tozu bilinenin aksine kimyaları ve kullanım amaçları açısından farklı ürünlerdir.

Karbonat, yoğurt, sirke gibi asit içeriği olan malzemelerle hazırlanan tariflerde kullanılır. Kabartma tozu ise sıvı maddelerle birleşerek hamurun kabarmasını sağlamaktadır. Kimyasal adı sodyum bikarbonat olan karbonat, sodyum tuzlarından birisidir. Yemek sodası olarak da

anılmaktadır. Pasta, kurabiye, ekmek vb. hamur işlerinin yapımında yaygın olarak kullanılmaktadır.
Kabartma tozu ise karbonatın da içinde olduğu bir karışımdır. Kabartma tozu, sodyum bikarbonatın yanı sıra, nişasta gibi elementidir. Kabartma tozunun sadece sıvı ile birleşmesi hamuru kabartmaya yeterlidir. Bu sıvıyağ, süt, yumurta olabilir.

Kabartma tozu etkili bir madde olup, cildin yağdan ve kirden arınmasını sağlar ve cildi temizler. Kabartma tozu, sivilceleri kurutmanın yanı sıra cildin Ph dengesini sağlayarak cilt kuruluğunu önlemektedir. Kabartma tozu, güneş yanığına maruz kalan, bronzlaşan ve bu nedenle kaşıntı ve yanma hissinin meydana geldiği cilde tedavi amaçlı uygulanabilir. Kabartma tozu, şampuana eklendiğinde saçların daha gür görünmesine destek olur.

Ağız bakımından da daha parlak ve ferah görünüm sağlar. Kabartma tozu diş beyazlatmada oldukça etkilidir. Manikür ve pedikür suyuna eklendiğinde, cildin ve tırnakların temizlenmesine yardımcı olmaktadır. Kabartma tozu içme suyuna çok çok az miktarda eklendiğinde, suyun mide için faydalı olmasını pekiştirir ve bağırsakları rahatlatır.

Kabartma tozu ile cilt beyazlatma da mümkündür. Bunun için çeşitli cilt maskeleri önerilmektedir. Zor olan lekeleri çıkarmak için de deterjan karışımına kabartma tozu ilave edilmelidir.

Yoğun kabartma tozu kullanımı tansiyonu yükseltmektedir. Bu nedenle tansiyon hastalarının ölçülü şekilde az miktarda kabartma tozu içeren yiyecekleri tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Mide emzimlerini etkileyen kabartma tozu, aşırı tüketildiğinde midede şişlik oluşturmaktadır. Şişliğe bağlı hazımsızlık ve sancılar görülebilir. Bu nedenle kabartma tozunu belirlenen ölçülerde kullanmakta fayda var. Ancak kabartma tozu içindekiler sayesinde sağlık için faydalı bir madde olarak karşımıza çıkmaktadır.