DÜNYA İLKYARDIM GÜNÜ

Mustafa ÇEKEMOĞLU

Dünya İlk Yardım Günü, her yıl Eylül ayının 2. Cumartesi günü, (Daha sonra 13 Eylül olarak) ülkelerin kendi koşullarına uygun olarak hazırlanan, ortak ilk yardım mesajlarını içeren, çeşitli kurum, kuruluş ve halkın katılımı ile gerçekleştirilen etkinliklerle kutlanmaktadır. Tüm dünyada aynı günde kutlanan Dünya İlkyardım Günü, Türkiye’de 2003 yılından bu yana kutlanmaktadır.
İlkyardımın tarihçesine bakacak olursak çeşitli kaynaklardan edinilen bilgilere göre 5000 yıl öncesine eski Mısır daha sonra Roma ve Yunan dönemlerinde uygulandığı görülmüştür. Hatta taş devri döneminde de insanoğlunun yara dudaklarını kapatmasını da göz önünde tutarsak ilk yardımın insanlık tarihi kadar eski olduğu ortaya çıkmıştır.
İlkyardım kaza, hastalık, yangın, deprem vb. tehlikeli ve ani durumlarda profesyonel sağlık ekipleri gelene kadar, herhangi bir tıbbi araç gereç kullanmaksızın ya da herhangi bir tıbbi araç gerece ihtiyaç duymaksızın yardıma ihtiyacı olan kişiye basit müdahalelerde bulunarak müdahale etme işlemidir.
Hayat kurtarmaya ya da olası tehlikeleri en aza indirgemeye yönelik bu işlemin öneminin geniş kitleler tarafından bilinmesi gerekmektedir. Özellikle ülkemizde trafik kazaları ve doğal afetler gibi öngörülemeyen ani kazalar sıklıkla meydana geldiğinden ilk yardım eğitimi daha çok önem kazanmaktadır.
Yapılan istatistiklere göre kaza ölümlerinin %10’u ilk beş dakika içinde, 54’ü ise ilk yarım saat içinde meydana gelmektedir. Kaza yerinde ilk beş dakika içerisinde uygulanacak etkili bir ilkyardım ile ölümlerin yaklaşık yarısını önleme şansı vardır. Kaza veya yaralanma anlarında kişiye, hastane veya ambulansa ulaşıncaya dek yaşama tutunmasını sağlamak amacıyla yaptığımız müdahaleler ilk yardım müdahalesidir. Suni solunum, kalp masajı, tampon, turnike yapmak ilk yardım müdahalesidir. Bilinçli ve etkin ilk yardımla ölüm ve sakatlıkların önlenmesi mümkündür.
Ülkemizde acil sağlık hizmetleri 112 komuta kontrol merkezi tarafından yürütülen 112 kara ambulansları, paletli kar ambulanslar, motosikletli ekipler ve hava ambulansı (helikopter ve uçak) olarak hizmet vermektedir. 112 acil servis; çeşitli sağlık sorunları, trafik kazaları, yaralanmalar, göçük, infilak durumları ve benzeri durumlarda acil olarak tıbbi yardım hizmetleri sunan bir sağlık hizmet türüdür.
Ülkemizde çok az sayıda kişi, acil müdahale gerektiren durumlarda neler yapılabileceğini bilmektedir. Çoğu kişi gerek sürücü belgesi eğitimlerinde gerekse diğer eğitimlerde ilk yardım öğrenmiş olmasına rağmen, ülkemizde yaşanan kaza oranı sıklıklarını göz önünde bulundurduğumuzda, bilinçli ve kuralları iyi bilen kişi sayısının yetersiz kaldığını görmekteyiz.
İlk yardım konusunda dikkat edilmesi gereken diğer nokta ise, ilk yardım uygulamalarının bu konuda gerekli eğitimi almış kişilerce yapılması gerekmektedir. Müdahale edilen hastanın durumunu iyileştirmek için bilinçsiz uygulamalardan kesinlikle kaçınmalıdır.
İlk yardım; Çok fazla araç gerece ihtiyaç olmadan sadece akıl ve mantık doğrultusunda ellerimizi, nefesimizi, gücümüzü kullanarak uygulayabileceğimiz bir işlemdir. İlk yardımın hayat kurtardığını unutmayalım. Kazasız, sağlıklı günler dileğiyle…