logo

DÜNYA HAVUÇ GÜNÜ

5 Nisan Dünya Havuç Günü’dür. Dünyanın pek çok ülkesinde sebzeler için kutlamalar, festivaller düzenlense de ülkemizde son yıllarda belli birkaç şehir ve ilçeler hariç bu kutlamalar fazla revaçta değildir.

Havuç, Maydanozgiller (Apiaceae) familyasından olup, Türkiye’de her mevsim rahatlıkla bulunan ve kökleri sebze olarak tüketilen bir bitkidir. Genellikle büyük küçük her yaştan kişinin severek tükettiği bir sebzedir.

Havuç, ilk olarak Afganistan’da M.S. 900’de keşfedilen bir tür kök sebzedir. İlk keşfedilen ve insanlar tarafından tüketilen havuçlar mor ve sarı renkli olanlardı. Turuncu havuç, 15-16. yüzyıl civarında Orta ve Kuzey Avrupa’da özellikle Hollanda’da geliştirilmiştir. Havuç, şu anda dünya genelinde birçok iklimde yetiştirilmektedir.

Havuç, A vitamini başta olmak üzere B,C,D ve E vitaminleri açısından oldukça zengindir. Yüksek oranda beta-karoten içermekte olup, bu da vücut tarafından A vitamini olarak kullanılmaktadır. İçerisinde karoten, kalsiyum, demir, fosfor, magnezyum ve çinko gibi önemli mineralleri barındırmaktadır. Vitamin olarak retinol, folik asit, niasin bulunmaktadır. 100 gram havuç yaklaşık 40 kaloridir. Vücutta zararlı madde atılımı konusunda bağırsakları çalıştırmaktadır. Sindirime yardımcı olduğu gibi kanı da temizlemektedir. Doktorlar tarafından özellikle büyüme çağındaki çocukların boy uzamasına katkı sağlaması için havuç ve elma suyu karışımı tavsiye edilmektedir. Türkiye’deki havucun %35 – %40’lık bölümü Ankara’nın Beypazarı ilçesinde yetiştirilmektedir. Ankara’yı, Konya, Antalya, Mersin, İzmir, Manisa, Aydın ve Güney Marmara takip etmektedir. Aslında ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesi dışındaki tüm topraklarda yetişmektedir.

Havucun 60 civarında türü bulunmasına rağmen en çok tüketilen türleri turuncu, kırmızı, sarı, beyaz, mor ve siyah havuçtur. Havuç ve çeşitleri vitamin yönünden çok zengin oldukları bilinmektedir. Türkiye’de toprak yapısındaki asit düzeyine göre havucun rengini etkilemektedir.
Havuç çeşitleri genellikle renk, boyut ve şekle göre farklılıklar göstermektedir. Ülkemizde en çok tüketilen türü turuncu havuçtur.

Siyah Havuç: Kalp ve damar ile mide sağlığına karşı oldukça faydalıdır. Bu havuç antioksidanlar ve antosiyaninler içermektedir. Düzenli tüketimde gastrit ve ülser gibi hastalıklarına iyi gelmektedir. Kansızlık ve anemi hastalıklarına karşı tüketilmesi tavsiye edilmektedir. Kökeni, Türkiye, Ortadoğu ve Uzakdoğu’dur.
Mor Havuç; Şalgam suyunun ana maddesidir. Mor renkte, antioksidan açısından zengin bir havuç çeşididir. Göz ve mide sağlığına oldukça faydalıdır. Kökeni, Türkiye, Ortadoğu ve Uzakdoğu’dur.

Kırmızı Havuç; Beta karoten açısından oldukça zengindir. Antioksidan özelliğiyle bağışıklık sistemini güçlendirir ve hastalıklara karşı korur. Kan basıncını düzenleyerek kalp sağlığını korur ve kalp krizi riskini azaltır. Kökeni Çin ve Hindistan’dır.

Beyaz Havuç: Sindirim sistemi üzerinde düzenleyici etkisi vardır. Pigment içermeyen havuç türüdür. Kökeni, İran, Afganistan ve Pakistan’dır.
Sarı Havuç; Akciğer, göz sağlığı ve diğer kanser çeşitlerine karşı koruyucu bir etkisi vardır. Ksantofil (sarı pigment) ve lutein (Oksijen içeren önemli özellikleri bulunan antioksidandır) içerir. Kökeni Ortadoğu’dur.

Turuncu Havuç; İlk olarak bugünkü İran ve Afganistan’ı kapsayan bölgede yetiştirilen havuçta yaklaşık 32 bin gen bulunuyor. Bunların iki tanesi de farklı renklerin oluşumuna neden oluyor. Turuncu havuç başta olmak üzere diğer havuçlar, lif, C vitamini, K vitamini, potasyum ve folik asit gibi diğer besin maddelerini de içermektedir. Havuç, gözlere iyi gelir, kanser riskini azaltır, bağışıklık sistemini destekler, diyabeti kontrol etmeye yardımcı olabilir, kemikleri güçlendirir, kalbimize yardım eder.

Havucun faydalarını alabilmek için en sağlıklısı çiğ olarak doğrudan ya da salataların içinde tüketmektir. Pişmiş olan havuçta şeker oranında yükselme görülür. Aynı şekilde suyunun sıkılması halinde de früktoz açığa çıkmaktadır. Çiğ olarak yenemiyorsa bir diğer öncelik turşu olarak tüketmek olmalıdır.

Share
832 Defa Okundu
#

SENDE YORUM YAZ

4+8 = ?

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI

  • DOMATESİN TARİHÇESİ

    07 Şubat 2025 Köşe Yazarları

    Domates (Solanum lycopersicum), patlıcangiller familyasına ait, dünya genelinde yaygın olarak yetiştirilen ve tüketilen bir bitkidir. Botanik olarak meyve sınıfına girse de mutfakta sebze olarak kabul edilir. Domatesin ilk olarak ne zaman "bulunduğu" sorusu biraz karmaşık olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü domatesin varlığı binlerce yıl öncesine dayanmakta ve bu süreçte evrim geçirerek bugünkü haline gelmiştir. Bu nedenle, belirli bir "bulunma" tarihi vermek zor. Domatesin kökeni Güney Amerika'daki And Dağları bölgesine, özellikle Peru ve Ek...
  • Saraydaki Kayserili

    07 Şubat 2025 Köşe Yazarları

    “O günlerde üstüne bir durgunluk çökmüştü. Düşüncelere dalmıştı. İşte o sırada hiç unutamam 16 Kasım 1922 günü, sabah kahvesini götürdüğüm zaman tuhaf tuhaf yüzüme bakarak: - Şaşkın şaşkın ne duruyorsun karşımda? Git bana bir kahve daha yap, dedi . - Onu ilk defa bu kadar sinirli ve bitkin görüyordum. Geceyi uykusuz geçirdiği belliydi. Sesi bile sönükleşmişti. İkinci kahveyi götürdüm. Her zamanki gibi, bir kenarda durdum. Yaklaşmamı işaret etti. - Vaziyetin vehamet kesbettiğini biliyorsun burada , artık hayatımız tehlikede…Binaenaleyh , ben ...
  • ALLAH DOSTU OLABİLMEK

    07 Şubat 2025 Köşe Yazarları

    Dost kelimesi güzel Türkçemizde; Sevilen, güvenilen, yakın arkadaş, gönüldaş, iyi anlaşılan kimse, düşman karşıtı anlamında isim olarak kullanılır. Arapçada ise dost ve yakın anlamında “veli” çoğulu “evliyâ” kelimesi kullanılır. Kur’anı Kerimde; “Bilesiniz ki, Allah’ın dostlarına hiçbir korku yoktur. Onlar üzülmeyeceklerdir de.” Onlar iman etmiş ve Allah’a karşı gelmekten sakınmış olanlardır.” (Yunus 62,63) buyrulur. “vallâhu veliyyul mu’minîn” “Allah mü’min’lerin dostudur”.(Al-i İmran, 68) “O’nun evliyâsı (dostları, yakınları-yardımcılar...
  • GÜLÜMSEMEK

    31 Ocak 2025 Köşe Yazarları

    Gülümseme, insan iletişiminin en evrensel ve en güçlü araçlarından birisidir. Dil, din, ırk farkı gözetmeksizin, tüm dünyada aynı anlamı taşır: Gülümsemek, neşe, mutluluk, dostluk, sempati demektir. Yüzümüzde beliren ufacık bir tebessüm, karşımızdaki insana sıcaklık ve güven duygusu verirken, iç dünyamızı da aydınlatır. Gülümsemenin sadece bireysel değil, toplumsal etkileri de büyüktür. Gülümsemenin sayısız faydası vardır. Öncelikle, ruh halimizi iyileştirir. Gülümserken beynimizde endorfin, serotonin ve dopamin gibi mutluluk hormonları salgıl...