Son Dakika
Deyimler, bir olayı veya durumu anlatmak için kullanılan sözcük veya cümlelerdir. Deyimler, dilin zenginliğini ve kültürel birikimini yansıtmaktadır. Deyimler, çok yönlü bir şekilde kullanılır ve birçok farklı durumda anlamlarını taşıyabilirler. Alavere dalavere deyimi de bunlardan birisidir.
Alavere dalavere deyiminin anlamı düzenbazlık ve yalan dolan kullanarak bir işi kendi lehine çevirme çabalarıdır. Bu deyim daha çok hilekârlık için düzenlenen oyunlar için kullanılmaktadır. Yalan ve dolanla bir işi kendi çıkarlarına uygun şekle getirme çabalarına alavere dalavere denilmektedir. Bu tabir “dolap çevirme” deyiminin bir benzeri olarak da ifade edilmektedir. Dalaverecilik işini yapana da dalavereci sıfatı kullanılmaktadır.
Alavere: Alış veriş, karışıklık, kargaşalık anlamının yanı sıra bir şeyi elden ele vererek aktarma yani bir şeyin elden ele geçmesidir. Ayrıca, vapurlarda elden ele taşıma işi için bordalarda kurulan basamaklı iskele anlamında da kullanılmaktadır.
Dalavere: Yalan dolanla gizlice görülen kötü iş, gizli oyun anlamındadır. Yerel halk dilinde “abidik gubidik” şeklinde de ifade edilmektedir. Çıkarını bilen, dalavere çeviren, çıkarı için hileye başvuran kişiye de dalavereci denilmektedir.
Alavere dalavere yapmak: Yalan, dolan ve hile ile kötü bir iş yapmak; düzen kurarak gizlice başkasını aldatmaktır. Bir işin yapılması sırasında içine hile karıştırıldığı düşünülürse o iş alavere dalavere deyimiyle nitelendirilmektedir. Dolasıyla bu iş hileli ve şüpheli anlamına gelmektedir.
“Dünya Alavere Dalavere Günü”, her yıl 29 Mart’ta kutlanmaktadır. Bu özel gün, insanları şaka ve illüzyon gibi aldatıcı veya alavere dalavere niteliği taşıyan etkinliklere teşvik etmektedir. Ayrıca, alavere dalavere deyimi, bir şeyin gerçek olduğunu veya başka bir şeyi temsil ettiğini düşündürmek amacıyla kullanılan bir ifadedir.
Alavere dalavere, deyimi dilimize İtalyancadan girmiştir. Deyimin İtalyanca özgün şekli; “il dare e l’avere” dir. Dillimizdeki dalavere sözcüğü İtalyanca dare (vermek, borç) ve avere (sahip olmak, alacak) sözlerine dayanmaktadır. Güncel İtalyancada bu iki söz bir muhasebe deyimi olarak halen yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Hesap cetvellerinde ve bilançolarda alacak ve borç, aktif-pasif haneleri bu ifadelerle adlandırılmaktadır. İtalyancada bu deyimin bizim dilimizde olduğu düzenbazlık, hilekârlık ve dolap çevirme gibi bir anlamı yoktur. Yani İtalyanlar bir düzenbazlık için bu deyimi kullanmamaktadırlar.
Elden ele alıp vermeler Türkçede “ala vere” olarak nitelendirilmiştir. Bazı hallerde halk diliyle de ”Al gülüm ver gülüm” şeklinde de ifade edilmektedir. Bu işler sırasında tarafların birbiriyle hile yaparak aldatmaları işine de dalavere denilmiş olabileceği değerlendirilmektedir.
Dalavere çevirmek, yalan, dolan ve hile ile kötü bir iş yapmak, düzen kurarak gizlice başkasını aldatmaktır. Bazen güvenmediğimiz kişilere “Bu adam, yine bir dalavere çevirmesin” diye söyleniriz. Zaten dalavereci, kendi çıkarı için başkalarına maddi ve manevi zararlar vermeyi görev bilmiştir.
İnsanlar arasındaki ilişkiler sevgi, saygı ve güvene dayanmaktadır. Doğruluk ve doğru söylemek insanları birbirlerine kaynaştırır. Doğru ve dürüstlüğün aksi olan yalan ve alavere dalavereci ise insanlar arasındaki saygı ve güveni, dostluk ve arkadaşlığı ortadan kaldırır ve hakların kaybolmasına, adaletin yerini zulmün almasına sebep olur.
Her duruşun, davranışın, söylemin, hatta inancın temelinde ahlak vardır. Ahlak ve vicdan, öyle bir değer ki alırken, satarken, üretirken, taşırken, sözün kısacası her durumda elzem, insana has duygu ve davranıştır. Bir kimsenin adı bir kez iyi ya da bir kez kötü tanındıktan sonra, bu genel kanı kolay kolay değişmez. Kişi bir konuda ünlenip ismi çıktımı o ün kişiyle birlikte sürüp gitmektedir.
Bu nedenle hilekârlar, alavere dalavereciler, kendilerine güvenilmeyen, saygı duyulmayan ve sevilmeyen insanlar durumuna düşerler. Ayrıca bu kişiler kendilerine, ailelerine, çevrelerine ve topluma zarar veren kimselerdir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER KÖŞE YAZILARI
01 Kasım 2024 Köşe Yazarları
01 Kasım 2024 Köşe Yazarları
01 Kasım 2024 Köşe Yazarları
25 Ekim 2024 Köşe Yazarları