DEVELİYE “ERCİYES VİLAYETİ” OLMA SÖZÜNÜ KİM VERDİ?

Orhan CEBECİ

1960 yılında Develi’nin ileri gelenleri Ankara’ya ihtilal öncesi bir heyetle Başbakan Merhum Adnan Menderes’in huzuruna İl olma taleplerini iletmek için çıkmışlar.
İşte ihtilalden yirmi gün önce resmedilen bu fotoğrafın hikâyesi. Başbakan Merhum Adnan Menderes ve Develinin önde gelen insanları bu fotoğrafta yer almış. Kimler yok ki.1960 yılı Mayıs ayının ilk günleri, orijinali bende saklı bir fotoğraf. Av. Esat Cebeci ağabeyimin arşivinden alınmıştır.

Bu fotoğraf bir tarihe tanıklık ediyor.
Hadi beyin oğlu Orhan Erdoğan, Ankara Esnaf ve Sanatkarlar Derneği Başkanı Merhum Fehmi Genç, Meclis başkanlığı yapan milletvekili Halim Aras, Emekli valimiz Necati Develioğlu, İhtilal sonrası beş yıla mahkum olan DP milletvekili ,Saray Halının kurucularından Hakkı Kurmel, Diş Doktoru Merhum Fikret Dokumacı, Yahyalılı Süleyman Soylu, Avukat Voyvoda Develioğlu, Ahmet Özarslan, Develinin evladı merhum Şadi Koksal, Şoför Emir Ağa, Kahveci Sakir Ağa, Develi Kaymakam Mustafa Arıkan ,Yahyalılı Mustafa Bey , Kabaklılı Ali Rıza Bey, ve Av. Esat Cebeci.
Develinin il yapıIması talebini iletmek üzere Başbakan Merhum Adnan Menderes ziyaret edilmiştir. Yalnızca Develiden değil civar ilçelerin ileri gelenlerinden meydana gelen heyetin 1960 Mayısında ziyaretinde Ankara’da bu fotoğraf çekilmiştir. Bu fotoğraftan yirmi gün sonra 27 Mayıs 1960 tarihinde ihtilal olmuştur. Heyete dahil olan ağabeyim Av. Esat Cebeci’den nakledilen şu cümleleri sizlerle paylaşıyorum.
Bu ziyarette Merhum Adnan Menderes: “Develi il olmaya layık bir ilçemizdir. Develilere müjdeleyebilirsiniz, Develiyi 18. Sıraya koydum. Erciyes vilayeti olacak, il olacak sözünü vermişti. Menderes yaşasaydı Develi il olur muydu? Demokrat Parti hükümetine Adnan Menderes iktidarına son verenlerden hesap soruldu mu? İadeyi itibar için anıt mezar yapılması onun bizleri affetmesi için yeterli mi?. Onu mahkum eden Milli Birlik Komitesi gibi idamına karar verenler vebal altındadırlar. Nasıl yaşadılar? Nasıl öldüler?
“Sizi içeriye tıkan güç böyle istiyor” sözüyle hatırlanan bir isimdi Yassıada Hakimi Salim Başol. Tutulduğu şiddetli hastalıktan kurtulamayarak Ankara’da öldü.
Bu vesile ile bu fotoğraftan ahirete intikal edenleri ve Başbakan Adnan Menderes’i, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan’ı ve demokrasi şehitlerini rahmetle anıyorum…