BASIN VE BELEDİYE BAŞKANLARIMIZ

Yrd. Doç. Dr. Kadir Özdamarlar

Yıllar önce, yanılmıyorsak 1965 yılıydı.Develi Lisesi 2.sınıftaydık. Şimdilerde ortadan kaldırılan Seyrânî Sineması’nda bir sempozyum yapılmıştı.
Konu,yanılmıyorsak,”İstiklal Harbi’nde Develi”’ydi.Zamanın kaymakamı,Belediye Başkanı Mehmet Özdemir, As.Şb.Bşk.Albay, Okul Müdürümüz Kadri Çiftçi vs. İzleyiciler ise lise okul öğretmenleri ve öğrencileri ile kaza bürokratları…
Develi gibi kapalı bir toplumda bu çalışmalar bir ilkti. Tabii,bizim için böyle bir program çok dikkat çekici idi.Develi savaş görmemiş bir kazadır.Ancak 1912-1922 yılları arasında savaşın bütün çilelerini çekmiş ve çok şehit veren bir beldedir.Özellikle Haçın / Saimbeyli savaşında Fransızların desteklediği Ermenilere karşı yapılan savaşın ana kahramanları Develi milis güçleridir.Bilhassa Güney cephe komutanı Kamberli Osman ile Kuzey Cephe komutanı Osman Coşkun’un ,Çakıoğlu Velittin’in,Emin Develioğlu’nun kahramanlıkları hala dillerdedir.Nitekim geçtiğimiz yıl savaşın geçtiği yerlerde yaptığımız bir araştırma gezisinde savaşın bu sarp yerlerde nasıl çetin geçtiğini gözlerimizle görmüş ve ecdadımızla övünmüştük.Zira Develi insanı sadece 140’a yakın şehit vermişti, bu savaşta.Çoğu yerde göz yaşlarımızı tutamamıştık.Bu savaşın bir diğer kahramanı da öğretmen –idareci Yakup Kenan Arıkan’dır.
Ta o günden beri düşünürüz. O yıllarda Ankara’dan sürgün gelen,Atatürk’ü görmüş,mükemmel bir “İnkılâp Tarihi” adlı basıma hazır bir kalın kitabı olduğunu da gördüğümüz Mübeccel Nabi Duru gibi değerli bir tarihçimiz vardı.Yukarda anlatmaya çalıştığımız sempozyuma neden bu tarihçimiz ile savaşın bütün çilesini çekmiş,bir yıl yedi ay Kahire ‘de esir kalmış ,o zamanlarda tğm. olan Yakup Kenan Arıkan çağrılmadı ?Hala düşünürüz.Kaldı ki Mehmet Özdemir , Yakup Hoca’nın damadı idi.Kendisi savaşların olduğunda 4-5 yaşında iken hoca ateş çemberinin içerisinde idi.Keşke hatıralarını yazsaydı,Develi sosyal tarihi adına ne güzel bir eser konmuş olacaktı.Zaten hayatı bir roman!
Bize göre bunun bir tek açıklaması var o da kıskançlık veya benlik duygusudur!
Nerden nereye geldik.İşte Belediye başkanlarımız içerisinde ilk eser veren bir dönem Develi Belediye Başkanlığı,bir dönem de milletvekilliği yapan Osman Coşkun’dur.1920 yılı hatıralarını ve Develi hakkındaki düşüncelerini Osmanlı Türkçesi ile yazmış fakat eseri 1965 yılında “İkinci Ergenekon” adıyla ölümünden sonra bastırılmıştır.Bu eserin kıymeti şimdi daha çok anlaşılmaktadır.
O.Coşkun’dan sonra Develi Belediye Başkanları üzerinde çalışırken eli kalem tutan üç Develi Belediye Başkanı dikkatimizi çekmişti:Mehmet Gönenç,Hayrettin İstanbullu,Mehmet Özdemir.
Biz bu konuda bazı bilgileri yine bu sütunda dile getirmiştik.Şimdi elde ettiğimiz yeni bilgilerle bu değerlerimizin yazdıklarını da dile getirmenin önemini bilenlerdeniz.
Hayatı çok renkli olan Mehmet Gönenç tahsilinin bir kısmı,Hatay Lisesi’nde geçerken bir kısmı da Kayseri Lisesi’nde geçmiştir.İşte 1952-1960 yılları arasında Kayseri’de sahibi Mehmet Kocabay olan “Yeni Kayseri “adlı gazetenin Yazı İşleri Müdürlüğünü yapmıştır.Daha sonra yerini Mustafa Gümüşkaynak almıştır.DP taraftarı ve destekçisi olan bu gazetenin maalesef koleksiyonunu tarayamadığımız için yazıları var mıdır?Şayet varsa hangi konularI ele almışsa bilemiyoruz.
Aynı yıllarda Kayseri ‘de neşredilen Hakimiyet Gazetesi’nde “Köycülük” üzerine çok ciddi üç yazısını okumuştuk.Çok kıvrak bir üslubu olduğunu gözlemlemiştik.İşin enteresan tarafı böyle kıvrak bir kaleme sahip olmasına rağmen 1954 yılında, Develi’de çıkmaya başlayan gazetelerde yazı yazmaması,siyasi görüşlerinden dolayı olsa gerek!
İkinci kişi ise Hayrettin İstanbullu’dur.Devlet memuru iken 1954 yılında Develi’de sahipliğini eşi Ferhan İstanbullu iken sonradan Güngör Yurtgüven,yazı İşleri Müdürlüğünü ise önce Hasan Mavi daha sonra da Av.Hayrettin Bıçalcı’nın yaptığı,30 sayı çıkan “Develi Postası” Gazetesi,yazı kadrosunda görev almıştır.
Bu gazetenin kapanması üzerine 1955 yılında Yusuf Ziya Aras’ın sahipliğinde ve Av.A.Aras’ın Yazı İşleri Müdürlüğünde yayın hayatına başlayan “Develi’nin Sesi “adlı gazetenin de yazarları arasında görünmektedir.
Aynı yıl da kısa bir dönemde de olsa Develi Belediye Başkanlığı’nda bulunmuştur.Maalesef adı geçen gazete koleksiyonlarına sahip olamadığımız için bu aynı zamanda değerli hocamızın ele aldığı konular ve yazarlıktaki gücü hakkında bilgi sahibi değiliz!
Üçüncü Belediye Başkanımız ise Mehmet Özdemir’dir.Mehmet Özdemir ilk bir iki kalem tecrübesi Kayseri gazetelerinde çıkmıştır.Kendisi Lise-ı’den terktir.Buna rağmen yazma merakı yüksektir.Basının gücünü en iyi bilen ve değerlendiren bir başkandır.Daha sonra da Seyrânî Gazetesi’nde gerçekten önemli konuları ele alıp değerlendirmiştir.Onun özellikle babasından kalan hatıralar ve Develi Kuvva-i Milliye Cemiyeti’ne ait dökümanlara sahip olması sebebiyle yazdığı” Milli Mücadele’de Develi,Kayseri 1973” adlı eseri Develi tarihi adına övünç kaynağıdır.
Bir Hadi Erdoğan Bey’in ve Demokratik hayatın kesintiye uğradığı 27.Mayıs İhtilali’nde Belediye başkanı bulunan bir Mehmet Gönenç’in ,iki görevinden ihtilallerle alınan Ebubekir Develioğlu’nun hatıralarını yazmalarını ne kadar dilerdim.Zira bu hatıralar yazılsaydı,hem Develi sosyal hayatı ve hem de siyasi hayatın nice bilinmezlikleri kısmen de olsa ortaya çıkacaktı.
Geçmiş ola! Evet Geçmiş ola ama en azından bu değerlerimizi de hiç olmazsa hayırla anmalıyız.Yapılanları bilmeliyiz.
Hepsine rahmet diliyoruz.
Çağdaş Develi Gaz.14.01.2015