Hakkaniyeti Sağlamak

Hakkaniyet; somut olay adaleti demektir.Yani olayın özelliklerinin, tarafların beyanlarının ve diğer delillerin değerlendirilerek en adil olan çözüm yoluna ulaşılmasıdır. Hukuk hakkaniyeti gerçekleştirme amacına hizmet eder.Bunu yaparken de kendi örgütüyle bağlantılı diğer örgütlerden(emniyet teşkilatı vb.) yararlanır.İddia makamı bir iddia getirir, bir olayın veya haksızlığın olduğundan bahsederek hakkın yerine getirilmesini veya bu fiili yapanın cezalandırılmasını ister.Ceza davalarında iddia makamında savcı bulunur.Hukuk mahkemelerinde ise iddia görevini davacı yapar.Mahkeme istisnaları dışında dava açılmadan veya iddianame düzenlenmeden yargılamaya direk olarak bakamaz.
İddia makamının getirmiş olduğu iddialar ve tezler davanın karşı tarafında bulunan davalı veya sanık tarafından yeni bir iddia getirilerek (bazense bir kısmı kabul edilir diğer kısım reddedilir yada tamamen kabul edilir.) çürütülmeye çalışılır ve yeni bir tez daha oluşturulur.Bu yeni teze biz savunma, bu işi yapan kişi veya kişilere ise savunma makamı diyoruz.Ceza davalarında savunma makamında sanık ve onun müdafii,hukuk davalarında ise davalı ve onun avukatı yer alır.
İddia makamının ve savunma makamının tezleri, iddiaları ve sundukları deliller bir üçüncü makam tarafından değerlendirilir bu makama da yargılama makamı diyoruz.Yargılama makamı iki tarafı da dinler, delilleri değerlendirir ve bir karar verir.Bu makamda mahkeme veya hakim bulunmaktadır.Hakim bu kararı verirken somut olay adaletine yani hakkaniyete ulaşmaya çalışır.Yargılama yetkisi devlet tekelindedir.Devletin varlık ve bağımsızlık simgelerindendir.Ceza hukukunda hakim bütün şüpheleri yenmeli ve şüphe bırakmayacak bir karar vermelidir.Ceza yargılamasında hakim olan ilke şüpheden sanık yararlanır ilkesidir.Yani eğer bir kişinin bir suçu işlediğine dair inandırıcı kanıtlar bulunmuyorsa ve hakim bulduğu kanıtlarda dahi suçluluk şüphesini yenemiyorsa sanığın beraatına karar vermelidir.Bu hakkaniyet ilkesi gereğidir.Hukuk davalarında ise hakim kesin olan delillerle takdiri delilleri ve tarafların iddialarını değerlendirip bir sonuca ulaşmaya çalışır.Bu kararı verirken de gerekirse kanun koyucu gibi hareket ederek bir hukuk kuralı oluşturur.Yada takdir yetkisini kullanarak bunu sağlamaya çalışır.Takdir yetkisi hakime hakkaniyeti sağlamada çok yardım eder.
Bu faaliyeti yaparken özellikle hakim iki taraftan da kendini soyutlamalı ve iki tarafın iddiaları arasında tarafsız kalmaya çalışmalıdır.Şuan hukuk sistemimizde iddia makamının mütalaasına aykırı pek bir karar çıkmaz olmuştur.Bu yüzden bana göre mantıken eşit konumda olması gereken fakat uygulamada bu eşitliği göremediğim bu uygulamanın değişmesi için çaba gösterilmelidir.Savunmanın da iddia kadar değerli ve onun eşiti olduğu bilinmelidir.Yoksa geçmiş dönemlerde olduğu gibi itham sistemi olur bir kişi hem iddia eder hem yargılar.Bu sistem ise hakkaniyetle ve adaletle yakından uzaktan bağlantısı olmayan bir yoldur.Doğru olan bana göre iddia ve savunmanın eşit olduğu ve eşit yetkilerle ve imkanlarla donatıldığı yargılama makamının da iki tarafın etkisinden uzak bir şekilde karar verdiği bir sistemdir. İşte o zaman bana göre hakkaniyet gerçek manada sağlanmış olacak ve ulaşılması ideal olan hukuka böylece biz nebze daha yaklaşılacaktır.
Haftaya Salı günü bayramın birinci günü.Ben şimdiden bütün hemşerilerimin bayramını tebrik ediyorum.Nice bayramlara ulaşmak dileğiyle…
Sevgiyle kalın

Post Views: 839