SEYRÂNî HAKKINDA YENİ BİR ESER

Develi’nin gururu, 19, yüzyıl halk ozanlarından Seyrânî hatkkında son yıllarda araştırmaların sayısının arttığını görüyoruz. Bu çalışmalar bizi mutlu ediyor. İleride Seyrânî’nin Oruza mahallesindeki evinin onarılarak, bu yapıtların orada sergileneceği bir araştırma yeri olması en büyük dileğimdir.Benim 2009 yılında Vatan Yayınları arasında yayınlanan “Seyrânî Şiirleri Antolojisi” adlı çalışmadan sonra 2011 tarihli “Şâir Âşık Seyrânî” bu yayınların son halkasını oluşturmaktadır.

Değerli araştırma cı yazar Ahmet Emin Güven tarafından hazırlanarak, Kayseri yakın kültür tarihine armağan edilmiştir.Güven, ilerlemiş yaşına karşın bir karınca gibi kütüphaneleri dolaşır, çalışmasını titizlikle sürdürür. O bir memleket aşığıdır.Bu çalışmasıyla Develi ‘ye yaptığı katkıların küçümsenmiyeceğini biliyoruz. Güven’nin amacının para kazanmak değildir. Bunu kitabının sonuna eklediği para ile satılmaz cümlesinden anlamak mümkündür.

Ahmet Emin Güven sunuş bölümünde şunları aktarmaktadır:

“Temsilcilerinin “Âşık Tarzı Saz Şâirleri” olarak bilindiği Halk edebiyatımızın önde gelenlerinden biri olan Seyrânî, üzülerek söyleyim ki, her kesimdeki halk bireylerinden, memleketimizde olduğu kadar dünyacada tanınmış bilginlerine kadar birçok araştırmacının konusu olmuş ama, buna rağmen hem şiirlerinin yarısına dahi ulaşılamamış ve hem de yaşam süreci ve bu sürecin kısa bir bölümü ile ismi ve mahlası net ve gerçek olarak anlatılamamıştır.

Seyrânî hakkında bilgiler bu araştırmada görüleceği gibi iki ana kaynağa dayanmaktadır. Bunların birincisi, çağdaşı olan kişilere gerek doğrudan kendisinden gerekse işitmiş olup ezberlemiş kimselerin kendilerince söylediklerini, dinleyip aynen tesbit ettikleri cönk ve benzeri yazılı belgelerdir..Seyrânî şiirlerinin çoğu bu belgelerde olanlardır. Yazılış tarihleri 1235/1819-1300/1882 arası, Seyrânî’nin hayatta olduğu yaklaşık 50 yılı kapsar.

İkincisinde ise, bunların etkisi devam ettiği gibi yaşamı bu tarihlere ve daha sonrasına uzanan kimselerin 1919 yılında İzmir’de “Halka Doğru Dergisinde” yayınlanan 9 koşma 1 destanı tanıtan makalesiyle Çankırı Ahmet Talat Onay ve 1924’de Seyrânî’nin devam eden hayattaki aile fertlerinden ve etraftan yaptığı epeyce kapsamlı “Sânihât-ı Seyrânî isimli derlemenin sahibi Everekli Ahmet Hazım Ulusoy olduğunu söyliyebiliriz.1928 harf inkilabına kadar olan ve zamanımıza kadar süren dönem büyük çapta bu iki kaynak veriler ile çok az da olsa sonradan ulaşılmış perakende buluşlar katkısıyla tekrarlanan ve aralarında Sadettin N. Ergun, M. Fuat Köprülü olup sonraları Haşim Neziihi Okay, Rıfkı Melül, Cahit Öztelli, Osman Polat, H.Avni Yüksel, Âşık Ali Çatak, H.Ali Kasır v.s gibi kimselerle devam eden muhtelif araştırmalardır.”

Araştırmacı Kayseri şâirler üzerine yaptığ araştırmalar sırasında , Seyrânî’nin şiirlerine rastladığı ve bunların yayınlanan araştırmalarda olmadığını izyleyerek, 2009 yılından itibaren araştımaya girdiği belirrtmektedir.Bu amala ulaşabildiği 37 adet cönkte, Seyrânî’nin yayınlanan şiirlerinden neredeyse daha çok olduğunu gördüğünü belirtmektedir.

Yazar, araştırmasında felsefesinden tutunda, mahlası ve adının ne olduğuna, daha önce yayınlanan araştırmalardaki bazı noksanlıklarının neler olduğuna deyin birçok görüşünü ortaya koymakta, bu konudaki görüşlerini de belgeleriyle tartışmaya hazır olduğunu belirtmektedir.

Faydalandığı cönklerin başında Hacı Hafız Halil İbrahim Efendinin yazımına 1235’1819 tarihiyle başladığı cönkü gelmektedir.Daha sonraları 1250, 1253, 1263, 1266…. 1271 tarihli cönkleri izler.

Şâir âşık Seyrânî, orta boy, 157 sayfadan oluşmaktadır.Develilerin evlerinde bulunması gerekli bir yapıt olduğunu söylemeliyim.

Yakın bir gelecekte Seyrânî hakkında geniş kapsamlı bir sempozyumun yapılması ve bunu Develi Belediyesinin bir an önce düzenlemesi en büyük dileğimizdir. Unutulmamalıdır ki kentler değerleriyle anılır ve tanınırlar.

Yakından tanıdığım hemşehrim, ağabeyim Ahmet Emin Güven’i böyle bir yapıtı kazandırdığı için kutluyorum.Sağolsun.

Post Views: 1.395