KOOPERATİFÇİLİK GÜNÜ

21 Aralık 2010 günü Dünya Kooperatifçilik Günü olarak kutlandı.Kooperatifler, günümüzde toplumsal yaşamı etkileyen en önemli örgütler olarak kabul edilmektedir. Üretimden tüketime, turizmden eğitime, sağlıktan konut yapımına değin her alanda kooperatiflerle karşılaşıyoruz.
Kooperaifler neye yarar?
Özellikle bireylerin tek başına çözemedikleri konularda bilgilerini ve güçlerini birleştirerek başarı kazandıkları bir durumdur.Bu yönden değerlendirildiğinde toplumsal bakımdan yararlıdır. Kooperatifçilikte başarıyı etkileyen en önemli etken ise onun ilkeleridir. Bunları sıralamak gerekirse; demokratik yönetim, işletme fazlasının demokratik bir biçimde dağıtılması, sermayeye sınırlı biçimde faiz verilmesi, serbest giriş, siyasi ve dini bakımdan tarafsızlık, peşin satış ve eğitimin geliştirilmesi gibi ilkelerdir.
Kooperatifçilikte en yaygın örgütlenme biçimi tarımda ve konut türünde kendisini göstermektedir.Türkiye’de tarım sektöründeki kooperatifçilik örgütlenmesi son derece yaşamsal bir değerdedir. Bunun başlıca nedeni ise tarımsal işletmelerin büyük çoğunluğunun küçük ve orta ölçekli işletmelerden oluşmasıdır. Kooperatifler yoluyla çiftçiler lehine önemli girdiler olan tohum, damızlık, ilaç, gübre v.s. yi daha ucuza alabilmektedirler. Ürettikleri sebze, meyve, hayvansal ürünler vb. Daha iyi değerlendirebiliyorlar ve pazarlayabiliyorlar. Bu yolda elde edilen katma değerin çiftçilerde kalmasıyla doğrudan katkı sağlıyabiliiyor.
Dünyada ilk kooperatif 21 Aralık 1844 tarihinde İngiltere’de kurulmuştur.Daha sonraları dünyada kooperatiflerin yaygınlaşmasıyla “Kooperatifler Konseyi” örgütlenmiştir.
Ülkemizde ilk kooperatif 1867 yılında Mithat Paşa tarafından “Memleket Sandıkları” adıyla kurulmuştur. Cumhuriyetin ilk yıllarında kooperatifçilik büyük bir gelişme göstermiştir.1925 yılında Ankara’da “Memurlar Tüketim Kooperatifi “ kurulmuş, ilk üyesi Mustafa Kemal Atatürk, ikinci üyesi ise İsmet İnönü olmuştur.Kooperatifçilik gelişmesini sürdürmüş, üniversitelerde eğitim proğramlarının içine alınmıştır. Yüksek öğrenimli kooperatifçiler yetişmesi sağlanmıştır.
Devlet kooperatiflere kredi, plan ve proje konularında yardımcı olmakta, çalışmalarını izlemekte ve denetlemektedir.
Okullarda kurulan kooperatiflerle öğrencilere kooperatiflerin faydaları gösterilmektedir.
Tarımda yer alan kooperatiflerin içinde Köy-Koop’ların özel bir önemi olduğu hiç şüphesizdir. Türkiye’de çiftçilerin en geniş şekilde örgütlendiği kooperatif türüdür. Merkez dışında 25 birlik, 2700 birim kooperatif sayısı ile yaklaşık 2 000 000 civarında çiftçi, Köy_Koop’un ortağıdır. Tabandan kurulmuştur.Geçmişten günümüze başarılı olmuş örgütlerin başında gelmektedir.Özellikle DOP projesi ile yakın bir zamanda sulu tarıma geçecek olan Develi ve çevresinde Köy-Koop’ların önemi daha önem kazanmaktadır.
Tarımsal kooperatiflerin sorunların çözümünde Ziraat Fakültesi’nin önemli katkılarının olacağını düşünmekteyim.
Develi’de konut kooperatifleri yoluyla konut üretiminde önemli çalışmalar olmuş, birçok Develili ev sahibi olmuştur.
Yazımı Atatürk’ün kooperatifçiliğe verdiği önemi gösteren bir söylevi ile bitirmek istiyorum. Ulu Önder, 1 Kasım 1937’de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılış konuşmasında şunları söylemiştir:
“Köyde ve yakın köylerde müşterek harman makinalarını kullandırma köylülerin ayrılamayacağı bir adet haline getirilmelidir…..Zirai sanayi bilhassa üzerinde üzerinde meşgul olacağımız mevzuu olacaktır.Bu arada sütçülüğe, süt sanayiiine önem vermeliyiz.Sırasıyla; şehir ve kasabalarımızın temiz ve ucuz süt mamulatı ihtiyacını temin edecek fabrikalar tesisine ve bununla ahenkli bir surette köylerdeki sütleri kıymetlendirecek ve satışı kolaylaşatıracak kooperatifler teşkiline çalışılacaktır…”