DEVELİ’DE BİR İLK

Develi, eğitim düzeyi bakımızdan ülkemizin önde gelen ilçelerinden biridir.Bunda çanak şeklinde bir coğrafi konum içinde olması, gençlerin okuyarak hayata atılması şeklinde değerlendirilebilir.Eğitim düzeyinin yüksek olmasında 1933 yılında Develi’de ortaokulun, 1957 yılında Develi Lisesi’nin açılması da önemli bir etken olsa gerek. Zor koşullar altında okuyarak hayata atılmak gençlerin en büyük hedefi olmuştur. Tarıma dayalı bir yaşam süren Develiliiler, ancak çıkış yolunun eğitimle olacağına inanmışlar.Eğitim ve öğrenime olan ilgi günümüzde de artarak sürmektedir. Her türlü orta öğretim kurumunun olduğu, yeni bir üniversite kurma yolunda yüksek öğrenim kurumlarının açıldığı Develi’de, bu sıcak ilgi ve heyacan artarak çoğalmaktadır.
Erkeklerde eğitim ve öğrenim oranındaki bu yükselme ne yazık ki kızlar için aynı olduğu söylenemez. Eskiden genellikle geleneklerin de etkisiyle ilkokulu bitiren kız öğrenciler, ya evde oturur yada Akşam Sanat Okuluna giderek sanat öğrenmesi istenirdi. Elbette öğretmen olan, yüksek öğrenimini tamamlayan kızlar da yok değildi. Ama bunların sayısı çok azdı. Genç kızlar ev hanımı olarak yetiştirilir, aile için gerekli bilgiler ve beceriler verilmeye çalışılırdı. Bağ bahçe ve ev işlerinde ailesine yardımcı olurlardı.Bu nedenle Develi’de çalışma yaşamında da hanımlar çalışmaz, adları geçmezdi. Ancak sayıları çok az olan bayan öğretmenler okullarda görev alıyordu. Çalışma yaşamı bakımından da erkekler, kamu kurumları ve özel kurumlarda eğemendi. Onlar çalışıyorlardı.

Develi’nin ilk bankası Ziraat Bankası’ydı. Bankaya gitmek, kredi almak çok zordu.Bir de tek olmanın verdiği avantajla klasik kurallarını uyguluyordu.Develi’nin ikinci açılan bankası Şekerbank olmuştu. Yannış anımsamıyorsam 1960 yıllarda hizmete girmişti. Kattaş Oteli’nin altında, Çarşı Camisine bakan cephesinde. Banka Kızık Köyüne de bir ilkokul yaptırdığını çok iyi biliyorum. Şekerbank, Pancar çiftçisine kredi vermek amacıyla kurulmuş bir özel bankaydı. Banka açılırken personel seçiminde bayan çalışanlara da yer verilmesi düşünülmüş, bu konuda ağabeyim Şaban Gürlek kararlılıkla konunun üzerine gitmiştir. Sonunda ağabeyimin ısrarı üzerine iki bayan bankada görevlendirilmiştir. Bayan personelin bankada görevlendirilmesi önceleri yadırganmış, zamanla onların müşterilere karşı davranışları olumlu sonuçlar vererek bankanın müşterilerinin artmasına neden olmuştu. Hatta o kadar ki müşteriler Ziraat Bankası’ndaki paralarını çekip Şekerbank’a yatırır olmuştu.Hatta bu nednle Ziraat Bankası’nın denetleme geçirdiğini de hatırlıyorum. Şekerbank kısa süre içinde Develi’de çok iyi bir duruma gelmişti.
Şekerbank’ta bayanların çalışması, Develi’de adeta bir reform olmuştu. Zaman süreci içinde açılan diğer bankalarda, kamu kurumlarında ve özel sektörde de bayanlar görev almaya başladılar. Toplum bu duruma alışmış, aileler de kızlarının bir iş sahibi olmakla aile ekonomisine de belirli bir ölçüde katkı sağlamanın mutluluğunu yaşamaya başlamışlardı.
Bir örnek vermek gerekirse Şekerbank’a memur olarak giren bir Develili bayan, çalışkanlığı, becerisi ve bilgisi sonunda kendi şubesine önce muhasebeci sonra da müdür olarak görev yapmıştı.
Bu reformu gerçekleştiren Şaban Gürlek ‘i sizlere kısaca tanıtmak isterim. Ağabeyim, 1936 yılında Develi’de doğdu. Dört çocuklu ailemizin ilki. İstikilal İlkokulu, Develi Ortaokulu’nu bitirdikten sonra İstanbul Erkek Lisesi’nden mezun oldu.
Daha sonra İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesini bitirdi. 1960 yılında kısa bir süre Develi Lisesi’nde öğretmenlik yaptıktan sonra 1961 yılında Şekerbank’da göreve başladı.
Bankada uzun yıllar müfettiş yardımcılığı, müfettiş, banka müdürlüğü, teftiş kurulu başkanlığı ve bölge müdürlüğü görevlerinde bulundu.
Çalışma yaşamı sırasında birçok hemşehrisinin bankada istihdam edilmesine çaba gösterdi.
Şaban Gürlek’in yaptığı reformla, artık günümüzde kamu kurumlarında, bankalarda, fabrikalarda, özel sektörde hanımlar erkeklerle yan yana çalışmakta Develi ekonomisi, eğitim, bilim, kültürüne katkı sağlamaktadırlar.
İlkleri gerçekleştiren, toprağı ile ödeşen Şaban Gürlek’lere ne mutlu…